(a) Қолдан жасау – бұл деректерді немесе нәтижелерді ойдан шығару және оларды тіркеу немесе хабарлау.

(b) Бұрмалау – бұл

зерттеу материалдарын, жабдықтарын немесе процестерін манипуляциялау, сондай-ақ зерттеу туралы есепте дәл көрсетпей, деректерді немесе нәтижелерді өзгерту немесе алып тастау.

(c) Плагиат – бұл авторын көрсетпей, басқа адамның идеяларын, процестерін, нәтижелерін немесе сөздерін иемдену.

(d) Шынайы қателер немесе пікірлердің қайшылығы зерттеуді заңсыз жүргізуге жатпайды.

Заңсыз жүргізілуі мүмкін зерттеулер және адамдарға, жануарларға жасалатын зерттеулерге, зерттеулердің қауіпсіздігіне немесе басқа да зерттеу талаптарына сәйкестік мәселелеріне қатысты кез келген алаңдаушылықтар туралы НУ-дың Зерттеудің сәйкестігі және тұтастығы басқармасына (researchcompliance@nu.edu.kz) хабарлануы тиіс. Зерттеудің адалдығы кеңсесі зерттеулердің барлық заңсыз жүргізілу жағдайларын тексеруге және тергеу туралы есептердің университет басшылығына уақтылы ұсынылуын қамтамасыз етуге жауапты. Назарбаев Университетіндегі зерттеуді бұзғаны туралы шағымдарды өңдеу процесі НУ Профессорларына арналған саясат пен рәсімдерде және НУ мектептерінің 9тиісті құжаттарында сипатталған.

Хабарламай тұрып, зерттеушілер болжамды оқиғаның жай ғана түсінбеушілік емес, іс жүзінде талапқа сай жүргізілмегенін бағалауы керек. Зерттеушілер жеке қақтығыс немесе кәсіби пікірлер алшақтығы олардың заңсыз әрекеті ретінде шағым беруге итермелеуге жол бермеуі керек. Зерттеудің талапқа сай жүргізілмеуі туралы айыптау – бұл этикалық, заңды немесе кәсіби нормалардан ауытқуды көрсететін дәлелдер болған жағдайда ғана қолданылуы керек маңызды мәселе. Әріптес оқиға туралы хабарланғанға дейін, мысалы, деректерді бұрмалауға қатысу сияқты заңсыз әрекет жасады деп шынайы сенуі керек.

Қосымша ресурстар:
● «Назарбаев Университеті» дербес білім беру ұйымының этикалық кодексі
● Назарбаев Университетінің зерттеу саясаты, 11.09.2018 ж
● Назарбаев Университетінің мүдделер қақтығысына қатысты саясаты мен рәсімдері
● Академиялық зерттеулердегі этикалық кодекс, 2022, Еуропалық университет институты
● АҚШ денсаулық сақтау және халыққа қызмет көрсету департаменті, Зерттеудің сәйкестігі және тұтастығы басқармасы
● Бірлескен институттық оқыту бастамасы (CITI бағдарламасы)